«تئوری چشم نگری» با قدمتی کمتر ازشصت سال، جنبش یا مکتبی تئوریک با تعریفی مشخص نیست و به نوعی همانند «گفتمان»، ابزاری است ویژه برای خوانش یک متن و پیوند آن با امورِ اجتماعی-تاریخی یا ایدئولوژیک در سطحی گستردهتر. این تئوریها قابلِ ردگیری تا تک مکانی خاستگاهی یا زمانی آغازین نیستند؛ آنها برساختی از شماری [...]
همزمان با قتلِ جوردانو برونو، تفتیشِ عقاید دینِ کاتولیک را ویران کرد. به خاطرِ یک کتاب حکمِ مرگ صادر کردن، دینِ اسلام را ویران میکند. کتابِ مقدس برجای میماند، یهودیت باقی میماند، هر دو به مثابه احترام به دیگری از خلالِ خودِ نوشتار. نوشتن، خود را فراسوی مرگ قرار دادن است – مرگی که یک [...]
آقایــــــــان خانمها!
به رخوت خوش آمدید. به وضعیت. به وقت نیامده، به وقت واماندگی و وادادگی. به وضعیتی که هر روز مکررن تکرار میشوید. تکرار میکنید. میکنید. کرده میشوید در جمهور و رییس و ناتو و تکرار میشوید در ادبیات رییس جمهور. ادبیاتتان می شود: در جمجمهات زاییده و عقیم مانده. زنده میشود، زندانی میشود. زندانیای [...]
ژانویه 14, 2014
ناممکن
واکاویهای ناممکن
باری، سکوت ضرورتِ نوشتار است. چرا؟ برخلافِ ویتگنشتاین (دستِ کم آنچه به صورتِ سطحی از او نقل میشود)، باید بگویم وقتی چیزی ناگفتنیست، وقتی بیان ناشدنیست، دقیقن همانجاست که نوشتار منبع و ضرورتاش را پیدا میکند. همینطور، نویسنده به مثابه «من»، لازم است تا جایی که میتواند از خودش بیرون بیاید، از خودش جدا شود، [...]
مردم زندهگی میکنند برای آن که زندهگی کنند، و ما افسوس! زندهگی میکنیم برای دانستن ... روان خود را میکاویم، چون دیوانهگانی که میکوشند تا دیوانهگی خود را دریابند و هر چه بیشتر در این مقصود پای میفشارند، جنون آنان افزونتر میگردد... [...]
ژانویه 3, 2014
ناممکن
واکاویهای ناممکن
«چيز غريبي است»؛ اين زمزمة زن جواني است در يكي از رمانهاي رُز ماكاولِي كه اندكي پس از جنگ اول جهاني نوشته شده ، و اين طور ادامه مييابد: «چه هزاران "فروافتاده " که در معناي مردانه آن در جنگ كشته شدند، و در معناي زنانهاش به نوع خاصي از فساد تن در دادند.» [...]
مساله اینجاست که «انقلاب» یک مفهوم انزاعی نیست که شاید روز به وقوع بپیوندد یا هرگز محقق نشود. دغدغهی تغییرِ بنیادین، همچنان که در «سیاست» بلانشو دیده میشود، هم-زمان در «ادبیات» بلانشو هم ظهور میکند. گسست، گسست نیست اگر فقط حرف باشد و هیچوقت، هیچجا سازندهی چیزِ دیگری نباشد. بلانشو به تدریج با سیرِ [...]
سپتامبر 23, 2013
ناممکن
واکاویهای ناممکن
این حس همهی ما را تهدید میکند، گلویمان را میچسبد و میخواهد خفهمان کند. همه مثلِ سوآن هستیم. بعد از قطعِ رابطهاش با اُدِت، نیمه مجنون میشود، از همهی کلماتی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم اُدِت را یادآوری میکند، فرار میکند... [...]
در سال ۱۹۸۱، مجلهی نوول اوبسروآتور ویژهنامهای منتشر میکند. از تعدادی نویسنده دعوت میشود تا به این پرسشها پاسخ بگویند: «۱. نویسندهی امروز هنوز میتواند به ادبیاتِ متعهد باور داشته باشد؟ ۲. بهترین محصول این ژانر ادبی چه بوده است؟ ۳. در صورتِ لزوم حاضرید قلمتان را در خدمتِ یک حرکت یا نگرش قرار دهید؟ [...]
دانش هگلی را، که تاریخ گفتمان فلسفی و کلامی (الهیاتی) را به یاد آورده و انسجام میبخشد، میتوان به صورت زیر جمعبندی و خلاصه کرد: از زمان تالس تا روزگار ما، فلاسفه، در عین تلاش برای دست یافتن به سرحدات تفکر، بر سر مسالۀ معرفت به مناقشه پرداختهاند که آیا این تفکر باید در سه [...]